22 listopada 2022 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o fundacji rodzinnej – oto najważniejsze informacje związane z tym projektem! Sukcesja prawna to od wielu lat kłujący problem dla polskich firm rodzinnych. Z pomocą przyjść ma właśnie nowo powołana instytucja fundacji rodzinnej. Co przyniesie takie rozwiązanie?

Fundacja rodzinna to instytucja będąca osobą prawną wyposażoną we wszelkie najważniejsze uprawnieninia, takie jak prawo własności czy prawo nabywania udziałów. Celem powołania tej instytucji jest ułatwienie i usprawnienie sukcesji w firmie rodzinnej, zapewnienie jej trwałości i ciągłości na pokolenia. Głównym założeniem fundacji jest osiąganie zysku, który następnie przeznaczany będzie na potrzeby rodziny fundatora. Jest to rozwiązanie powszechnie znane i uznane w europejskim ustawodawstwie, a już od pierwszej połowy 2023 r. ma stać się istotnym elementem także polskiego systemu prawnego.

Aktualny projekt jest efektem ponad 6 lat współpracy Ministerstwa Rozwoju i Technologii z wieloma organizacjami wspierającymi firm rodzinne w Polsce (m.in. naszego partnera strategicznego – Stowarzyszenia Inicjatywa Firm Rodzinnych). Do najważniejszych rozwiązań aktualnego projektu ustawy należą:

• Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego instytucji fundacji rodzinnej;
• Dwie formy utworzenia: akt notarialny oraz testament z odpowiednim oświadczeniem;
• Fundatorem będzie mogła zostać osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Możliwe będzie także założenie fundacji przez kilku fundatorów;
• Beneficjentami będą mogły zostać osoby fizyczne, jak i organizacje pozarządowe;
• Statut podstawowym fundamentem działalności fundacji – duża elastyczność w kształtowaniu modelu zarządzania, celów i wyborze beneficjentów przez fundatora;
• Dowolność w kwestii czasu funkcjonowania – perspektywa planu zarządzania mieniem rodzinnym przez pokolenia;
• Możliwość prowadzenia ograniczonej działalności gospodarczej;
• Nowe, elastyczne uregulowanie zachowku – możliwość zrzeczenia się prawa do zachowku, rozłożenie zachowku na raty, odroczone terminy płatności czy nawet obniżenie wysokości;
• Korzystne opodatkowanie – zwolnienia z podatku od darowizn, CIT 15% od momentu przekazania środków beneficjentom, zwolnienia z PIT 15% dla beneficjentów.

Największe zalety:

• Możliwość wycofania się fundatora (przedsiębiorcy) z aktywnego prowadzenia biznesu, bez utraty dochodów,
• Efektywne zarządzanie majątkiem i jego pomnażanie;
• Budowa polskiego biznesowego ładu rodzinnego;
• Zwiększenie inwestycji i akumulacji kapitału w Polsce;
• Rozwiązanie problemu sukcesji firm rodzinnych.

Komentarz eksperta:

„Muszę przyznać, że byłem sceptycznie nastawiony do trwających od lat prac legislacyjnych i konsultacji społecznych nt. polskiej Fundacji Rodzinnej. Przedłużający się proces, zmiany osobowe w departamencie który pracował nad projektem, krytyka organizacji przedsiębiorców i ekspertów, liczne spory z Ministerstwem Finansów – to wszystko podpowiadało mi, że powodzenie tego przedsięwzięcia jest pod dużym znakiem pytania. Jednak Ministerstwo Rozwoju i Technologii potrafiło znaleść w miarę optymalne rozwiązanie i doprowadzić do powstania oficjalnego projektu ustawy. Teraz piłka po stronie parlamentu – liczymy, że już w 2023 roku ustawa wejdzie w życie, a polscy przedsiębiorcy rodzinni będą mogli korzystać z rodzimych rozwiązań ułatwiających sukcesję, a nie szukać szczęścia za granicą” – Robert Mikulski, radca prawny, partner zarządzający w Brillaw by Mikulski & Partners.

Więcej informacji o projekcie ustawy na stronie internetowej MRiT.